چه اتفاقی برای زحل افتاده؟

در 1918 شعبده باز مشهور هری هادینی (Harry Houdini) زمانی که یک فیل 10000 پوندی را ناپدید کرد، تحییر بیش از 5200 نفر از حضار تأتر Hippodrome نیویورک را برانگیخت. اما ناپدید شدن یک جانور بزرگ در مقایسه با تردستی باشکوهی که در 11 آگوست در منظومه شمسی مان رخ داد چیزی نیست. در آن روز سیاره زحل بدون کمک گرفتن از ژوپیتر یا از اورانوس، سیستم  حلقه ای 170000 مایلی خود را ناپدید ساخت.

چگونه یک سیاره منحصر گاز و بزرگ، بدون استفاده از چوب سحرآمیز، دود یا آینه توانست حجمی تقریباً معادل 35 میلیارد میلیارد تن از یخ و غبار و قطعات سنگ را ناپدید کند؟ زحل به تنهایی بدون  متوسل شدن به رموز تردستی و جادوگری شاید هرگز قادر به انجام چنین شعبده بازی ای نمی شد. البته خوشبختانه، دوست عزیزمان لیندا اسپیلکر (Linda Spilker)، نماینده دانشمندان پروژه «عملیات زحل کاسینی» در آزمایشگاه JPL ناسا واقع در پاسادنا کالیفرنیا یک شعبده باز نیست.

زمانی که دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی مان در حال اجرای هزارمین جادوی خود در محو نمودن حلقه های صاف است، بینندگان این پدیده تنها از 400 سال پیش جستجوی آن را آغاز نموده اند. تا دسامبر 1612 گالیله (Galileo) به مدت دو سال بود که مشغول مطالعه زحل و "دو قمر بزرگ" آن (در واقع حلقه ها در هر دو طرف زحل با قمر های آن اشتباه گرفته شده بود) بود. گالیله با استفاده از تلسکوپ اولیه اش متوجه شده بود که این دو "قمر" مرتب باریکتر و باریکتر می شوند. پس از اینکه حلقه ها به طور کامل از عدسی ناپدید شدند، گالیله حیرت خودرا در مقاله ای ارائه کرد که در آن نوشته بود: "نمی دانم درباره این مورد بسیار حیرت آور و بسیار غیره منتظره و جدید چه بگویم!"

 

اسپیلکر گفت: " وقتی ما می دانیم که چگونه زحل حلقه های صاف خود را ناپدید می کند و باز هم مجذوب و حیرت زده آن هستیم، گالیله کاملاً حق داشت به خاطر حلقه ها حیرت زده شود؛ زمان اکوئینوکس زمان مناسبی برای ماست تا چیزهای بیشتری فراگیریم." یک «تقاطع حلقه صاف» فرصت بی نظیری برای دانشمندان فراهم می کند. تابش نور خورشید به حلقه ها با زاویه 90 درجه می تواند آنها را روشن ساخته و سایه دار نماید، در نتیجه منجر به آشکار ساختن ساختارهای موجود در حلقه و عجیب ترین منظره هایی می شود که قبلاً دیده نشده است.

اسپیلکر می گوید: "مدار زحل، زحل را به خورشید بسیار نزدیک کرده به طوری که حتی با بهترین تلشکوپ ها نیز دیدن آن بینهایت مشکل است. خوشبختانه ما کاسینی را در خط مقدم داریم."